Leczenie poronień nawykowych o podłożu alloimmunologicznym W świetle dotychczasowych wyników badań immunoterapia bierna, czyli podawanie pacjentkom preparatów poliwalentnych dożylnych immunoglobulin G (IVIG) zalecana jest w przypadku poronień nawykowych typu wtórnego. Skuteczność tej metody wynosi 61-85%. Należy jednakże podkreślić, że terapia IVIG jest dosyć kosztowna. Zalecanym sposobem podawania IVIG jest stosowanie dawki 0,4 – 1.0 g/kg masy ciała jeden raz w miesiącu lub częściej, rozpoczynając leczenie jeszcze przed ciążą lub od chwili stwierdzenia ciąży z kontynuacją do 28 tygodnia ciąży. W przypadku poronień nawykowych o podłożu alloimmunologicznym, najczęściej stosowanym sposobem leczenia jest immunoterapia czynna, czyli szczepienia wysoce oczyszczonymi limfocytami partnera lub limfocytami dawców trzecich. Skuteczność tej metody wynosi około 70-87%. Mechanizm działania szczepień limfocytami związany jest z: indukcją wytwarzania przeciwciał blokujących, indukcją komórkowej aktywności supresorowej, między innymi wzrostem ilości komórek regulatorowych Treg, wzrostu wytwarzania czynnika blokującego indukowanego przez progesteron (PIBF), obniżenia aktywności komórek NK oraz przestrojenia układu immunologicznego kobiety w kierunku czynnościowej przewagi odpowiedzi typu Th2 nad Th1 i Th17. Dawca krwi, z której będą uzyskane limfocyty do immunoterapii powinien być zdrowy i spełniać wszystkie kryteria ,,bezpiecznego” dawcy krwi. Terapia powinna być oparta o monitorowanie parametrów immunologicznych po zastosowanej czynnej immunoterapii. W chwili obecnej zaleca się monitorowanie jednego z wymienionych parametrów: poziomu przeciwciał blokujących (najczęściej stosowany test), aktywności komórek NK, stężenia generacji niektórych cytokin (IL-4, IL-10, IFN-gamma, TNF-alfa) wewnątrzkomórkowo lub zewnątrzkomórkowo w warunkach hodowli in vitro, odsetka komórek regulatorowych Treg (CD4+CD25+), Komentarz: Od 1994 roku, kiedy to wyniki wieloośrodkowych badań pod patronatem Amerykańskiego Towarzystwa Immunologii Rozrodu wykazały, że szczepienia limfocytami są skutecznym sposobem leczenia poronień nawykowych o niewyjaśnionej, a przypuszczalnie allimmunologicznej, etiologii, stały się one rutynowym postępowaniem terapeutycznym w wielu krajach, między innymi w Wielkiej Brytanii, Włoszech, Francji, Niemczech, Hiszpanii, Danii, Szwecji, Japonii, Brazylii, Ameryce Łacińskiej, krajach Bliskiego Wschodu, itd., a także w Polsce. Wątpliwości, co skuteczności immunoterapii czynnej wystąpiły po opublikowaniu badań Ober i wsp. w 1999 roku. a następnie meta-analizie wykonanej przez Scott w 2003 roku. Jednak kolejne badania randomizowane, z zastosowaniem placebo (między innymi Christiansen i wsp. z Danii w 2004 roku, Clark z USA w 2004 i 2009 roku, Pandey i wsp. z Mayo Clinic z USA w 2004 roku, Nonaka i wsp. z Japonii w 2007 roku ) ponownie potwierdziły wysoką, statystycznie znamienną skuteczność szczepień limfocytami w zapobieganiu kolejnym stratom ciąż u pacjentek z pierwotnymi PN. Zwrócono uwagę, że badania Ober i wsp. posiadają wiele błędów m. in. stosowanie limfocytów zamrożonych, pobranych do szczepień od dawców w dniu poprzedzającym immunoterapię (słabsza immunogenność z powodu zjawiska złuszczania się receptorów czyli antygenów komórkowych), stosowanie zbyt małej liczby limfocytów (a więc nie immunogennej), brak monitorowania odpowiedzi immunologicznej po immunizacji. W badaniach Scott, który do analizy włączył 19 badań z różnych ośrodków, także stwierdzono błędy. Niektóre z nich podobne do popełnionych przez Ober i wsp., takie jak: stosowanie przez niektóre ośrodki zbyt małej liczby limfocytów (a więc nie immunogennej) oraz brak monitorowania odpowiedzi immunologicznej po immunizacji. Ponadto zwrócono uwagę, że populacja badanych pacjentek w poszczególnych ośrodkach była różnorodna, protokoły immunizacji znacznie różniły się w poszczególnych ośrodkach, ponadto poszczególne ośrodki zwierały małą liczebność pacjentek. Między innymi, prawdopodobnie dlatego nie uzyskano statystycznie znamiennej skuteczności immunizacji, która była wyższa w porównaniu do grupy kontrolnej. Obliczono, że w przypadku zwiększenia liczebności populacji, immunizacja limfocytami dawców trzecich byłaby statystycznie znamienna. Kolejnym, kontrowersyjnym problemem związanym ze szczepieniami limfocytami jest bezpieczeństwo terapii dla matki i płodu. Dotychczas nie udowodniono szkodliwości takiego leczenia choć istnieją zagrożenia teoretyczne. W chwili obecnej immunizacja limfocytami jest stosowana w licznych krajach nawet przez ośrodki akademickie.
